Portiers in de horeca

Sinds 1 april 1999 vallen portiers die beveiligingswerkzaamheden verrichten ten behoeve van een horecabedrijf onder de Wet op de Particuliere Beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. De wet stelt dat particuliere bedrijven die beveiligingswerkzaamheden verrichten, moeten voldoen aan de eisen die op grond van de wet- en regelgeving aan beveiligers worden gesteld. Dit betekent dat het regime van de wet van toepassing is op portiers die beveiligingswerkzaamheden verrichten.

Verplichtingen

Een horecaondernemer kan in beginsel niet verplicht worden een horecaportier in dienst te nemen of in te huren. Dat kan alleen als de omstandigheden daar aanleiding toe geven en er feitelijk beveiligingswerkzaamheden worden verricht. Indien je niet onder de wet wil vallen moet je er voor zorgen dat eventueel toezicht de normale zorg en waakzaamheid van eigen huis en haard niet overschrijdt. KHN verwijst ter zake naar de inhoud van de brief van de Minister van Veiligheid en Justitie aan de Tweede kamer van 28 februari 1997. Je kunt bijvoorbeeld het aantal (toegestane) bezoekers in de gaten houden. Incidentele fysieke aanwezigheid bij de ingang kan een proportionele vorm van normale waakzaamheid zijn. Een structureel deurbeleid en het selecteren van gasten vallen wel onder de reikwijdte van de wet.

Vergunning

Reguliere beveiligingsbedrijven beschikken over een beveiligingsvergunning en hun medewerkers beschikken over het diploma Algemeen Beveiligingsmedewerker. Voor de horecabeveiliging is een zogenaamde beperkte vergunning ontwikkeld, met daaraan gekoppeld een speciaal diploma Horecaportier. Bedrijven die in het bezit zijn van deze vergunning, mogen beveiligingswerkzaamheden in de horeca verrichten.

Aan welke eisen moet een portier voldoen?

De Wet op de Particuliere Beveiligingsorganisaties en recherchebureaus stelt de volgende eisen aan horecaportiers:

• Horecaportiers moeten gescreend worden door de politie;
• Uw portiers mogen de laatste 4 jaar niet zijn veroordeeld voor een misdrijf waarbij een geldboete werd opgelegd en mogen de laatste 8 jaar niet zijn veroordeeld voor een misdrijf waarbij gevangenisstraf werd opgelegd. Voor de exacte criteria kun je terecht bij de Regiopolitie;
• Toestemming kan door de politie geweigerd worden als op basis van feiten kan worden aangenomen dat de portier 'onvoldoende betrouwbaar' is om voor een beveiligingsorganisatie te werken. Sinds 1 mei 2014 kan toestemming geweigerd worden wanneer er concrete aanwijzigingen zijn dat iemand 'verkeert in (zware) criminele kringen'.
• De portiers moeten bovendien een legitimatiebewijs dragen;
• Portiers dienen te beschikken over het diploma Horecaportier of het diploma Algemeen Beveiligingsmedewerker;
• Hun werkgever moet een vergunning hebben van het ministerie van Justitie.

Voldoen aan de wetgeving

Er zijn drie manieren om als horecaondernemer aan de wet te voldoen:

1. Zelf een vergunning aanvragen
   U kunt zelf een beperkte vergunning aanvragen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie voor het oprichten van een bedrijfsbeveiligingsdienst. Je moet hiervoor onder meer aangeven hoe je de beveiligingsorganisatie opzet en inricht en hoe je het personeel instrueert. Bij deze optie blijven de portiers bij jou in loondienst. Daarnaast ben je dan zelf verantwoordelijk voor het naleven van de wet.
2. Portiers betrekken van een particulier beveiligingsbedrijf met een vergunning
3. Portiers betrekken van een stichting die over de vergunning beschikt
   U kunt ook samen met collega-ondernemers een stichting oprichten die de vergunning aanvraagt. Vervolgens betrekt je portiers van die stichting. Deze mogelijkheid biedt aan horecaondernemers de mogelijkheid om op een goedkope manier hun eigen portiers uit de stichting te kunnen betrekken.

Portiersopleiding

Bij diverse instanties in Nederland kun je een opleiding tot horecaportier volgen. Het diploma Horecaportier is vereist om horecaportiersdiensten te mogen uitoefenen.
Het officiële examen wordt afgenomen door het SVH en bestaat uit een schriftelijk theorie-examen met meerkeuzevragen en een mondeling praktijkexamen.
Overigens is de opleiding niet verplicht, alleen het diploma!

Rol van de gemeente

In de Algemene Plaatselijke Verordening mag de gemeente geen globale portiersverplichting stellen. De gemeente kan wel in een individuele vergunning (bijvoorbeeld de exploitatievergunning) nadere eisen met betrekking tot veiligheid stellen. Een voorbeeld is dat de verplichting een bepaald veiligheidsniveau voor de bezoekers te garanderen of het rustiger laten verlopen van het sluitingsuur. De wijze waarop aan de eis wordt voldaan is een keuze van de ondernemer. De burgemeester geeft daarna aan of met een bepaalde keuze van de exploitant aan zijn eis wordt voldaan. In de praktijk kan evenwel blijken dat je door deze bepalingen van de gemeente niet gauw onder de inzet van portiers uitkomt. Dat laatste moet dan wel door de omstandigheden concreet gemaakt kunnen worden.

Geen alternatief voor politie

Het kan niet zo zijn dat portiers worden ingezet als alternatief voor de politie. Er is jurisprudentie die zegt dat een afgedwongen portiersplicht een te zwaar middel kan zijn. Een goed alternatief kan, volgens de rechter, ook zijn dat er door de horecaondernemers een convenant met de gemeente wordt afgesloten met afspraken over maatwerk, bijvoorbeeld beleid inzake happy hours, een kwartier voor sluitingstijd geen consumpties meer verstrekken en dergelijke.

Portiers bij evenementen

In de gemeentelijke Algemene Plaatselijke Verordening staan de regels omtrent evenementen vastgelegd. Echter, ook hier geldt dat er geen globale portierseisen opgenomen mogen worden. De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft geconcludeerd dat een burgemeester beoordelingsvrijheid heeft bij de de inschatting van veiligheidsrisico's bij voorgenomen evenementen. De burgemeester moet voldoende kunnen motiveren waarom hij professionele begeleiding nodig acht en dat het toezicht verder uitgaat boven de normale zorg en waakzaamheid. Afhankelijk van de grootte en de aard van het evenement kan de gemeente in de evenementenvergunning wel eisen stellen met betrekking tot veiligheid en de inzet van portiers. Vraag bij jouw gemeente naar de specifieke regels met betrekking tot veiligheid en de inzet van portiers.

Overige informatie

Al het bovenstaande geldt in beginsel niet voor portiers die werkzaam zijn in hotels en andere logiesvertrekkende bedrijven (tenzij zij echte beveiligingswerkzaamheden verrichten). Voor hen geldt het 'reguliere' regime van de wet. De beperkte vergunning en de daaraan gekoppelde opleiding Horecaportier zijn niet op hen van toepassing.

Als je geen portiers hebt, hoef je ook niet aan de wetgeving te voldoen. Bovendien zijn portiers niet verplicht. Pas als je portiers hebt maar niet aan de wetgeving voldoet, is er sprake van een economisch delict en loop je het risico dat je een boete opgelegd krijgt.

De wetgeving is ook op horecaondernemers van toepassing die slechts in incidentele gevallen portiers aan de deur hebben staan. In dat geval is het wellicht verstandig om portiers in te huren bij een erkend beveiligingsbedrijf.