Inspiratieblogs
Samenwerken aan een gastvrij Nederland
Het toerisme in Nederland biedt mooie kansen voor ondernemers, inwoners en gemeenten. Er liggen volop mogelijkheden voor een gastvrije en verantwoorde groei. Bijvoorbeeld door samen te werken binnen regio’s om toerisme niet alleen te spreiden over het land, maar ook over het jaar. We spraken Martin Bes, Agnes Holtjer en Jan Willem van der Straaten over hun visie, rol en samenwerking binnen toerisme. Ook geven ze tips voor het stimuleren van toerisme in jouw regio.
Niet alleen de politiek speelt een belangrijke rol in de groei van toerisme. Ook regionaal en lokaal moeten ondernemers zelf aan de bak als gastheer van de samenleving. Vanuit KHN spelen we ook een belangrijke en verbindende rol binnen dit thema. Samen met onze leden en partners proberen we een antwoord te bieden op de maatschappelijke uitdagingen en kansen die het toerisme met zich meebrengt. Martin, Agnes en Jan Willem zijn ieder op hun eigen manier actief bezig met toerisme in de provincie Gelderland, waar ze trots zijn op een van de populairste toeristische gebieden van ons land: de Veluwe.
Gastheer van de samenleving
We noemden het al: horecaondernemers zijn de gastheren en -vrouwen van onze samenleving. “Een van de belangrijkste taken van een horecaondernemer is dan ook het gastvrij ontvangen van gasten”, aldus Martin Bes. “Dat klinkt als een open deur, maar is enorm belangrijk om het verschil te maken. Je moet je gasten goed en volledig kunnen informeren over de omgeving. Bijvoorbeeld over fiets- en wandelpaden, maar ook over musea en andere dag-attracties. Ook moet je ervoor zorgen dat jouw medewerkers in staat zijn om gasten de juiste informatie te verschaffen.” In Gelderland zijn er verschillende initiatieven voor het opleiden en bijscholen van medewerkers in de gastvrijheidssector, vertelt Martin. “Via Visit Veluwe kunnen medewerkers online cursussen volgen over specifieke onderwerpen. Ook bieden ze receptiemedewerkers van hotels en vakantieparken jaarlijks de gelegenheid om een inspiratietour langs de Veluwse Attracties te maken, om zo hun kennis te vergroten. En via IVN Natuureducatie kunnen medewerkers meer kennis vergaren over de natuur in hun directe omgeving en zo Ambassadeur van het Landschap worden.”
Samenwerking opzoeken
Het aantrekken van toeristen in de regio kunnen ondernemers niet alleen. Ook de gemeente en provincie spelen een belangrijke rol. Er is op de Veluwe dan ook een nauwe samenwerking tussen verschillende partijen, vertelt Martin. “De gemeenten op de Veluwe maken deel uit van de Veluwe Alliantie, waarvan de provincie ook partner is. Met 40 partijen werken we aan de ‘Veluwe agenda’, waarbij we lobbyen voor de Veluwe.”
Agnes Holtjer, voormalig horecaondernemer en nu onder andere werkzaam voor de provincie Gelderland, weet als geen ander hoe belangrijk een goede samenwerking is op dit thema: “Recreatie en toerisme is belangrijk voor Gelderland. Regio’s hebben baat bij een optimale en verantwoorde benutting van kansen en positieve effecten van toerisme en recreatie. Door samen te werken met partners, willen we Gelderland nog mooier en beter maken. Daarbij hebben we aandacht voor de balans tussen onder meer leefbaarheid, natuur, cultuur en erfgoed en natuurlijk toerisme en recreatie.”
Agnes benoemt als concreet voorbeeld van het opzoeken van samenwerking, de taskforce toerisme en recreatie ten tijde van de coronacrisis, waarin de verschillende brancheorganisaties deelnamen. Met bijvoorbeeld het 'Steuntje in de rug’, werden Gelderse horeca- en recreatieondernemers financieel gesteund tijdens de coronacrisis. “We hebben als provincie, in samenwerking met Hiswa-Recron en KHN, via deze specifieke regeling aan bijna 350 ondernemers in totaal ruim 1,6 miljoen euro verstrekt om hen te helpen tijdens de coronacrisis. Door vlot te schakelen met de brancheorganisaties kon de provincie Gelderland maatwerk bieden, waardoor deze ondersteuning passend voor velen was.”
Een sterk netwerk opbouwen
Het is volgens Agnes cruciaal om te werken aan het opbouwen van een netwerk. Agnes: “Voor de horeca is vooral een sterk netwerk bij de gemeente heel belangrijk. Vanzelfsprekend in verband met bijvoorbeeld vergunningen en veiligheid. Maar zorg als ondernemer ook dat je op de hoogte blijft van wat er regionaal en provinciaal speelt. Bijvoorbeeld op het gebied van gebiedsontwikkeling, natuur en mobiliteit. Natuurlijk kun je niet van alles op de hoogte zijn, maar door belangrijke thema’s en ontwikkelingen in de gaten te houden, krijg je een beeld van wat er speelt in jouw provincie.” Ook benadrukt Agnes dat het heel belangrijk is om in contact met elkaar te blijven en de samenwerking op te zoeken. “Wees je bewust van de verschillende rollen, mogelijkheden en verantwoordelijkheden. Recreatie is belangrijk voor inwoners. Sterker nog: het draagt bij aan het welzijn en de leefbaarheid van een gebied. Bij gebiedsontwikkeling is ook de aanwezigheid van vitale kernen, met daarin onder andere horeca, van belang. Het is goed om deze gebiedsprocessen inhoudelijk te volgen en tijdig input te leveren. Bijvoorbeeld via KHN.”
Jan Willem vult aan: “Als regiomanager ben ik continu bezig om het netwerk met elkaar te verbinden. Samen met de afdelingsbesturen gaan we op verschillende niveaus in gesprek over personeel, onderwijs, duurzaamheid, promotie en innovatie. Bijvoorbeeld over de toeristenbelasting. Vanuit KHN zien we het liefst dat deze wordt afgeschaft. Als dat niet kan, ga dan in gesprek met de sector over hoe dit geld het beste besteed kan worden en zorg ervoor dat er geen grote verschillen zijn per gemeente. Met KHN Gelderland werken we samen in het platform Gastvrij Gelderland. Hier delen we kennis en maken we het door samen te werken mogelijk om namens de Provincie mooie projecten uit te kunnen voeren die direct van toegevoegde waarde zijn voor onze leden.”
Martin bevestigt de verbindende rol van KHN: “KHN is belangrijk voor ons als recreatiebedrijf omdat ze in alle gemeenten op de Veluwe een afdelingsbestuur heeft dat samen met de regiomanager zorgt voor de lokale belangenbehartiging. We versterken elkaar door het delen van goede voorbeelden en ik merk dat de lokale overheden de brancheorganisatie serieus nemen als gesprekspartner. Door mijn inbreng namens KHN Gelderland, waar we telkens opkomen voor het belang van alle KHN-leden op de Veluwe, maken we het verschil.”
Zelf je verantwoordelijkheid nemen
Martin wijst wel op de eigen verantwoordelijkheid van horecaondernemers in toeristische gebieden: “Zorg bijvoorbeeld dat de infrastructuur rondom je bedrijf goed in orde is. Denk aan veilige en overzichtelijke fietspaden, duidelijke wandelnetwerken, laadpalen voor alle gebruikers en recreatieve bebording. Dit kun je niet alleen, maar bereik je door samenwerking met diverse partijen. Zet toerisme en recreatie hoog op je ondernemersagenda. Houd trends in de gaten en zorg ervoor dat de gast je goed weet te vinden, ook online. Ga met je bestuur in overleg of maak een aparte werkgroep. Blijf samenwerken met de verschillende stakeholders in jouw gebied. Denk hierbij aan een centrummanager, een toeristisch platform, de gemeente, maar ook Hiswa-Recron. Kijk samen met de regiomanager ook eens wat de provincie voor jouw bedrijf kan betekenen. Vaak is dat meer dan je denkt.” Jan Willem moedigt dit aan: “Neem als ondernemer gerust contact op met mij of de KHN regiomanager in jouw gebied. Vaak kunnen wij je doorverwijzen naar de juiste persoon om verder te komen met je vraagstuk. Dat werkt echt!”
Volop kansen
Martin ziet nog volop kansen voor de Veluwe: “De afgelopen jaren is er sprake van een enorme kwaliteitsslag, met prachtige bungalowparken en glampings. De bezettingen op de meeste recreatieparken, hotels en campings is goed. Maar er zijn ook uitdagingen: de service en omzet in de horeca staat onder druk door een groot personeelstekort. De natuur is kwetsbaar terwijl dat ons belangrijkste unique selling point is, ons stamkapitaal. Uitbreidingsmogelijkheden voor recreatie zijn daardoor, en mede door de stikstofproblematiek, beperkt.” Hij ziet een belangrijke rol voor KHN. “KHN zorgt er landelijk voor dat toerisme en recreatie een belangrijk speerpunt blijft. Dankzij een goed toeristisch klimaat profiteren alle lokale ondernemers, maar ook de inwoners, mee. Dit is goed voor het in stand houden van alle voorzieningen. Een ministerie voor toerisme en recreatie moet er gewoon een keer komen!”