Veelgestelde vragen over algemeen verbindend verklaring Horeca-cao

1. De Horeca-cao is algemeen verbindend verklaard, wat betekent dit?

We hebben met de vakbonden FNV Horeca en CNV de Horeca-cao (cao voor het horeca- en aanverwante bedrijf) afgesloten. Deze geldt van 1 januari 2024 t/m 31 december 2024. Tijdens deze periode moeten horecabedrijven onder de werkingssfeer van de Horeca-cao vallen én lid én die lid zijn van KHN de cao toepassen. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft, op verzoek van KHN, FNV Horeca en CNV, de cao per 17 juli 2024 algemeen verbindend verklaard (avv). Een avv wordt afgegeven als de meerderheid van alle werknemers in een sector werkzaam is bij bedrijven die lid zijn van de werkgeversvereniging die betrokken is bij de cao (in dit geval: KHN). Hierdoor geldt de cao voor de hele branche. Ook niet bij KHN aangesloten horecabedrijven moeten zich vanaf 17 juli 2024 minimaal aan de Horeca-cao houden. Het doel hiervan is om concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen en een gelijk speelveld te bevorderen. Zie voor meer informatie over de avv en werkingssfeer ook: Horeca-cao algemeen verbindend verklaard.

2. Ik ben lid van KHN, moet ik mij aan de Horeca-cao houden?

Ja, als KHN-lid moet je, als je onder de werkingssfeer van de Horeca-cao valt, de afspraken uit de Horeca-cao minimaal toepassen. Het loon mag bijvoorbeeld niet lager zijn dan de bedragen die in de cao staan. Je mag natuurlijk wel meer loon betalen. Zie voor meer informatie over avv en de werkingssfeer ook: Horeca-cao algemeen verbindend verklaard.

3. Ik ben geen lid van KHN, moet ik mij aan de Horeca-cao houden?

Ja, ook als je geen lid bent van KHN, maar wel onder de werkingssfeer van de Horeca-cao valt, moet je vanaf 17 juli 2024 de afspraken uit de Horeca-cao minimaal toepassen. Dit is het gevolg van het besluit van de Minister van SZW om de Horeca-cao algemeen verbindend te verklaren. Hiermee geldt de Horeca-cao voor zowel leden als niet-leden van KHN.

4. Mag ik een andere cao toepassen in plaats van de Horeca-cao?

De Horeca-cao geeft de mogelijkheid om een andere cao toe te passen. Voorheen was deze mogelijkheid nagenoeg onbegrensd, waardoor eigenlijk elke andere cao mocht worden toegepast in plaats van de Horeca-cao. In de huidige cao is deze mogelijkheid beperkt. Het is nog steeds toegestaan om een andere cao toe te passen, maar wel onder de voorwaarden dat er sprake is van een minimaal gelijkwaardig arbeidsvoorwaardenpakket én dat dispensatie wordt verleend door de cao-partijen die betrokken zijn bij de Horeca-cao. Het kan hierbij gaan om dispensatie voor de gehele Horeca-cao of onderdelen daarvan. Deze aanpassing is gedaan om concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegen te gaan.

5. Ik wil dispensatie aanvragen. Wat betekent dat en hoe vraag ik dat aan?

Dispensatie betekent ontheffing aanvragen van de Horeca-cao. Je hoeft de Horeca-cao dan (geheel of gedeeltelijk) niet toe te passen, maar mag een andere cao toepassen. Je kan dispensatie aanvragen bij de cao-partijen die de Horeca-cao hebben afgesloten. Dit doe je door schriftelijk een verzoek in te dienen via: p/a Koninklijke Horeca Nederland, Wipmolenlaan 1, 3447 GJ Woerden. In artikel 1.4b van de Horeca-cao staat de procedure beschreven. Bekijk de Horeca-cao 2024.

6. NHG zegt dat ik – als NHG-lid – geen dispensatie hoef aan te vragen, klopt dat?

Nee, dat klopt niet. Het Nederlands Horeca Gilde (NHG) heeft aan de Minister van SZW gevraagd om rechtstreeks dispensatie te verlenen aan de bij de NHG aangesloten horecabedrijven. Dit verzoek is afgewezen. De minister heeft hier geen grond voor gezien en verwijst naar de dispensatieprocedure in de Horeca-cao zelf. NHG heeft aangegeven tegen het besluit van de Minister in bezwaar te gaan.

NHG beweert dat NHG-leden geen dispensatie hoeven aan te vragen aan cao-partijen. Zij vinden dat de NHG-cao een minimaal gelijkwaardig arbeidsvoorwaardenpakket biedt. Dit klopt niet. Het is niet op voorhand te zeggen dat alle werkgevers die deze cao toepassen een minimaal gelijkwaardig arbeidsvoorwaardenpakket hanteren. Tijdens een dispensatieprocedure wordt vastgesteld of dit wel of niet het geval is bij een werkgever. Deze toets wordt uitgevoerd door cao-partijen betrokken bij de Horeca-cao (KHN, FNV Horeca en CNV) en niet door het NHG zelf.

7. Loop ik (financieel) risico als ik geen dispensatie aanvraag en de Horeca-cao niet toepas?

Ja. Door de avv van de Horeca-cao van KHN móeten alle werkgevers (leden en niet-leden) zich houden de Horeca-cao. Dit is juridisch bepaald. Alleen als je formeel dispensatie hebt gekregen, mag je een andere cao volgen. Heb je deze dispensatie niet, dan kunnen medewerkers (ook met terugwerkende kracht) een claim indienen, waarbij alsnog de Horeca-cao moet worden toegepast.

8. Als er per 1 januari 2025 een nieuwe Horeca-cao komt, is alles dan weer anders?

De Horeca-cao loopt van 1 januari 2024 tot en met 31 december 2024. Wij starten binnenkort met de cao-onderhandelingen voor een nieuwe cao. Ook voor de nieuw af te sluiten Horeca-cao per 1 januari 2025 gaan we samen met FNV Horeca en CNV zeer waarschijnlijk avv aanvragen. Dit is belangrijk om concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen.

9. Zolang een nieuwe cao niet algemeen verbindend is verklaard, hoef ik dan de Horeca-cao niet toe te passen?

Op het moment dat een nieuwe Horeca-cao in werking treedt, moeten leden van KHN deze cao meteen toepassen. Het kan soms even duren voordat de Minister het besluit tot avv afgeeft. Deze geldt dan niet met terugwerkende kracht. In de tussenperiode hoeft een ondernemer die geen lid is van KHN de Horeca-cao niet toe te passen, maar wel weer zodra de avv is afgegeven. Om een andere cao toe te kunnen passen moet (opnieuw) dispensatie worden aangevraagd. De meeste ondernemers passen in een ‘tussenperiode’ ook gewoon de Horeca-cao toe, want het is veel werk om arbeidsvoorwaarden aan te passen voor een korte periode. Ook mag je niet zomaar een medewerker andere arbeidsvoorwaarden geven.

10. Als ik overstap naar een andere branchevereniging, kan ik dan direct andere arbeidsvoorwaarden toepassen (bijv. minder loon betalen)?

Nee. Door de avv geldt de Horeca-cao voor alle horecabedrijven in Nederland, ook die zijn aangesloten bij een andere branchevereniging. Als je gebruik wilt maken van een andere cao, dan kan je dispensatie aanvragen bij de betrokken cao-partijen van de Horeca-cao. Het toepassen van andere arbeidsvoorwaarden kan alleen als je die dispensatie ook hebt verkregen. Daarbij wordt getoetst of jouw arbeidsvoorwaarden en lonen op zijn minst voldoen aan de Horeca-cao. Alleen dan kan je ontheffing krijgen. Dus de loonkosten moeten minstens gelijk zijn. Ook als de Horeca-cao niet algemeen verbindend is verklaard kan je niet in alle gevallen zomaar andere arbeidsvoorwaarden toepassen als je voorheen wel de Horeca-cao toepaste. Het kan zelfs zijn dat elke medewerker individueel moet instemmen met de wijziging van de arbeidsvoorwaarden.

11. Waarom zijn de lonen eigenlijk zo fors gestegen?

Het Wettelijk Minimum Loon (WML) is het afgelopen 2,5 jaar enorm gestegen. Dat is van invloed op alle lonen in Nederland. Dit komt doordat de cao-lonen in het bedrijfsleven fors zijn gestegen, maar ook omdat de overheid zelf maatregelen heeft genomen die hebben geleid tot extra verhogingen. Voor de horecasector heeft dit geleid tot een stijging van het WML van ruim 30%.

Dergelijke stijgingen hebben ook effect op de lonen in de Horeca-cao. Lager dan het WML betalen mag immers niet en het is niet wenselijk dat bijvoorbeeld een keukenhulp en een kok hetzelfde loon verdienen. Het is noodzakelijk voor het imago van de horeca om ook op het gebied van lonen met andere branches te kunnen concurreren, willen we aantrekkelijk blijven voor personeel. Zo zijn we als branche toekomstbestendig en stralen we nog meer uit dat horeca een vak is waar je carrière in kan maken, en waarmee je in je levensonderhoud kan voorzien. Op die manier bindt je medewerkers aan jouw bedrijf en dat betaalt zich uit in ervaren medewerkers die jouw bedrijf verder helpen groeien.