Alcoholbeleid

De situatie

Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol 18 jaar. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor preventie en handhaving. Vrijwel iedere gemeente heeft inmiddels een preventie- en handhavingsplan ‘jeugd en alcohol’, maar de kwaliteit hiervan én van de handhaving laten nog vaak te wensen over. Daarnaast hebben para-commerciële instellingen, zoals sportverenigingen en buurthuizen, met de invoering van de para-commerciële verordeningen in veel gemeenten meer ruimte gekregen om alcohol te verkopen (door ruimere schenktijden) en om ‘feesten en bijeenkomsten van persoonlijke aard’ te organiseren.

Verstrekkers van alcohol zijn verplicht om aan de hand van een ID te checken of de koper oud genoeg is, tenzij iemand overduidelijk ouder is dan 18. Uit de laatste landelijke nalevingsonderzoeken (2022) blijkt dat de naleving in de horeca niet overhoudt (rond de 24%). De horeca doet het daarbij slechter dan gemiddeld. De naleving bij slijterijen (71%) en supermarkten (62%) is beduidend beter. En ook in sportkantines is de naleving beter.

In het kader van het Nationaal Preventie-akkoord zet KHN zich, samen met andere partijen, in om te streven naar een naleving van 100% in 2030. Het plan is om dat te doen door het verder uitrollen van NIX18-pilots, naar het voorbeeld in gemeente Utrecht, in tien andere gemeenten en het stimuleren van de samen met VWS ontwikkelde e-learning Verantwoord Alcohol Schenken. Deze e-learning is speciaal bedoeld voor die medewerkers in de horeca die niet hoeven te beschikken over een Verklaring Sociale Hygiëne. De verdere uitrol van de NIX18-pilots is door corona twee jaar lang volledig stil komen te liggen. Het ministerie van VWS heeft de subsidie inmiddels definitief toegekend en i.s.m. Buro Objectief zijn de NIX18-pilots vanaf eind 2023 weer opgepakt, met een verlengde projectperiode die loopt tot en met 2025.

Standpunt KHN

• Volgens KHN kan alcoholbeleid alleen succesvol zijn als alle betrokken partijen samenwerken en iedere partij zijn verantwoordelijkheid neemt. Daarbij zijn voldoende en goede handhaving een cruciaal onderdeel. KHN vindt dat de lokale overheid (gemeenteraad en burgemeester) de regie moet nemen om dit tot stand te brengen. De gemeente moet goed en voldoende handhaven bij alle alcoholverstrekkers, bij jongeren én op illegale situaties.
• Daarnaast is een cultuuromslag nodig: we moeten het als maatschappij niet normaal vinden wanneer jongeren onder de 18 roken en/of drinken. Eenheid van uitleg en toepassing van de regels is daarbij cruciaal.
• Horecaondernemers moeten zich blijven inspannen om de naleving van de leeftijdgrens te verbeteren. KHN heeft daar ook een rol in: door leden te informeren, best practices te delen en mee te doen aan nationale en regionale campagnes gericht op betere naleving van de leeftijdgrens.