Ondernemers over duurzaam herstel van de horeca

Geen ruimte om te investeren

Veel ondernemers worden door de schuldenproblematiek belemmerd in hun ondernemerschap. Zij hebben weliswaar de coronaperiode overleefd, maar er is geen geld om te investeren. Rudy Gommans, KHN-voorzitter en (mede-)eigenaar van twee horecazaken in KHN Peel en Maas, is een van die ondernemers: “We zijn aan het overleven, er is geen ruimte voor ontwikkeling en innovatie. We staan stil en stilstand is achteruitgang, zeker in de horeca.” Dat de schulden terugbetaald moeten worden begrijpt hij. Maar binnen de kaders die er nu liggen, wordt dat voor veel ondernemers een (te) grote uitdaging. Volgens Rudy moet er meer ingezet worden op preventie: “De focus ligt nu op hulp aan mensen die al problemen hebben, maar hoe voorkomen we dat er nog meer mensen in de problemen komen?” Hij denkt dat, in aanvulling op de al bestaande hulpmiddelen, een minder klassieke aanpak vanuit het kabinet gewenst is. Bijvoorbeeld in de vorm van een belastingkorting. “Beloon de bedrijven die de crisis hebben doorstaan met vriendelijke faciliteiten binnen het belastingstelsel. Zo hebben ze iets hogere nettorendementen, waardoor ze de schuldenlast ook zelf weer kunnen afbouwen.” En wat kunnen horecaondernemers zelf doen? “Keihard werken en zoveel mogelijk rendement uit iedere binnenkomende euro halen. Dat hebben we voor een groot deel zelf in de hand, maar daarbij kunnen we ook de hulp van de overheid meer dan goed gebruiken.”

Herinvesteringsplan voor duurzaamheid

Ook Frank Loois van de Gulle Graef in Hilversum merkt dat hij door zijn belastingschuld geen ruimte heeft om te investeren, bijvoorbeeld in duurzaamheid. Hij pleit daarom onder andere voor een herinvesteringsplan dat is gericht op duurzame ontwikkeling. “De energietransitie ligt op z’n gat, terwijl juist nu het moment is om in duurzame energie te investeren. Het zou goed zijn om daar krediet voor vrij te maken.” En wat kan de overheid verder doen? “Wat mij steekt is dat de loonkosten voor slechts 65% werden vergoed in plaats van de beloofde 90%. Als dat wordt rechtgetrokken, zou dat een aanzienlijke schuldenvermindering betekenen.” Daarnaast zou de terugbetalingstermijn volgens Frank verruimd moeten worden. “Vooral met de huidige uitdagingen rondom inflatie en personeelslasten komt er op dit moment een te hoge druk te staan op ondernemers met schulden.”

Krachten bundelen en blijven strijden

En wat kun je als ondernemer zelf doen? “Ondernemers moeten lokaal kijken hoe ze de krachten kunnen bundelen”, aldus Frank, “Bijvoorbeeld door gezamenlijke inkoop, maar ook door de schuldenproblematiek samen op de agenda krijgen van de lokale politiek. Die hebben er ook belang bij dat de horeca goed ondersteund wordt. In Hilversum pakken we die samenwerking al goed op, maar ik zie dat dit nog niet overal van de grond komt.” Tot slot roept Frank op om strijdbaar te blijven. “Nu alles weer open is en de terrassen vol zitten, lijkt het alsof de problemen een beetje worden vergeten. Ook ik ben blij dat we weer open zijn, maar er hangt voor mijn gevoel nog steeds een zwaard van Damocles boven ons hoofd. We moeten blijven opkomen voor onze belangen, ook nu het relatief goed gaat. ”

Starters vallen buiten de boot

Ook veel startende ondernemers kregen het in coronatijd zwaar te verduren. Zoals Alex van Schijffelen van Bij45 in Beverwijk. Hij en zijn compagnon openden hun zaak vlak voor de pandemie, waardoor ze veel overheidssteun misliepen. “Voor ons is het vervelend dat we maar een klein deel van de steun hebben ontvangen. Eind 2021 en begin 2022 zelfs helemaal niets. In de TLV-referentieperiode waren we net open en dat was ook in coronatijd. De omzet was toen zo’n 50% lager dan begroot. Daar konden we de vaste kosten niet van betalen.” Alex verwacht over een paar maanden de schulden die hij heeft overgehouden aan de coronapandemie te hebben afbetaald, mede door een flexibele huisbaas. “Gelukkig hadden we een huisbaas die met ons meedacht. Hij heeft een deel van onze schuld kwijtgescholden, maar alsnog ging onze volledig TLV op aan huurkosten.”

Zijn zaak heeft de coronapandemie overleefd, maar het heeft veel van hem en zijn compagnon gevergd. Zowel zakelijk als privé. “We hebben heel erg op de kosten gelet om zo weinig mogelijk schulden te hoeven maken. Zo maken we zelf vier tot vijf keer per week onze zaak van 1280m² schoon om geen schoonmaakbedrijf te hoeven inhuren. Ook hebben we - om rond te kunnen komen -allebei een baan naast onze onderneming, met werkweken van 70 tot 80 uur tot gevolg.”

Hulp vragen

Ronald en Debby Prins van De Drie Linden in Nieuw Beijerland zijn ook starters die buiten de boot vielen. Zij moesten hun restaurant sluiten omdat het huurcontract vanwege corona werd beëindigd. Ze openden daarom noodgedwongen midden in de coronaperiode een nieuw restaurant. “Het was een erg zware tijd voor ons. We konden geen beroep doen op rijkssteun, we kregen geen personeelsvergoeding, geen tegemoetkoming in de vaste lasten. Helemaal niks. Dat voelde heel onterecht en oneerlijk. Wij hadden zelf niet voor deze bijzondere situatie gekozen en al ons geld zat in onze vorige zaak”. Debby en Ronald hebben aan de bel getrokken bij de gemeente voor hulp, en met succes. Er waren verschillende gemeentelijke steunregelingen waar ze voor in aanmerking kwamen. Hun advies is dan ook om zoveel mogelijk om hulp te vragen. “Schaam je niet, blijf niet tobben en stressen, maar schakel hulp in. Neem contact op met de gemeente en bespreek de mogelijkheden. Er is geen drempel. Zo hebben wij het echt ervaren.” Lees hier het hele verhaal van Ronald en Debby Prins.

Rekening niet bij ondernemers neerleggen

Hoewel we weer vooruit durven kijken, liggen er nog veel uitdagingen voor de horeca. We vinden dat de rekening van de pandemie niet (volledig) bij de ondernemers moet worden neergelegd. In de Horeca Herstelnota lees je onze concrete suggesties voor een duurzaam (economisch) herstel van de horeca.

Lees ook: Tweede Kamer debatteert over coronasteunpakket.