Gezond & Duurzaam
Plastic wegwerpbekers en -maaltijdverpakkingen in de ban
Herbruikbaar wordt de norm
Vanaf 2024 zijn wegwerpbekers, -bestek en -maaltijdverpakkingen niet meer toegestaan in de horeca, op kantoor en op festivals, schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen (Milieu) in een brief aan de Tweede Kamer. Zo komt er een verbod op het gratis verstrekken van eenmalig plastic maaltijdverpakkingen voor ‘on the go’, zoals frietbakjes. Het doel is het verder terugdringen van zwerfafval.
Dit staat beschreven in de Ministeriële regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik die door het ministerie van I&W is gepubliceerd waar onderscheid wordt gemaakt tussen consumptie ter plaatse en ‘on the go’. De nieuwe regels voor consumptie ‘on the go’ gaan in per 1 juli 2023 en voor consumptie ter plaatse per 1 januari 2024.
Wat betekent het voorstel?
Het voorstel wil het plastic bekers en maaltijdverpakkingen aan banden leggen en herbruikbaar als de norm introduceren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen 'consumptie ter plaatse' en 'consumptie on the go, take away en maaltijdbezorging’. Zie ook deze infographic.
Consumptie ter plaatse
Voor ter plaatse opeten of opdrinken kun je kiezen tussen onderstaande opties (of een combinatie van A, B, C):
A. Alleen wegwerpverpakkingen gebruiken zonder plastic.
B. Herbruikbare verpakkingen en drinkbekers gebruiken.
C. Eenmalig plastic verpakkingen en drinkbekers gebruiken, mits jij als ondernemer ervoor zorgt dat deze verwerkt worden in een systeem met hoogwaardige recycling (het materiaal kan weer terug komen als voedselcontactmateriaal).
Consumptie ‘on the go’, take away en maaltijdbezorging
Voor de plastic wegwerpverpakking van dranken en maaltijden om mee te geven of te laten bezorgen heb je drie opties (of een combinatie van A, B, C):
A. Alleen wegwerpverpakkingen gebruiken zonder plastic.
B. Je moet de gast een keuze bieden: een herbruikbare beker/verpakking of een eenmalig plastic verpakking tegen een meerprijs. De meerprijs mag de ondernemer zelf bepalen.
C. Gasten nemen hun eigen beker of box mee (Bring Your Own (BYO)) of een eenmalig plastic verpakking tegen een meerprijs.
Bezwaren KHN
KHN begrijpt goed dat eenmalig plastic maaltijdverpakkingen en drinkbekers een belasting zijn voor het milieu. De horeca vindt het belangrijk om een bijdrage te leveren aan het terugdringen van afval, maar heeft wel gevraagd om meer tijd om deze nieuwe regels in te voeren. Daarnaast heeft KHN bij het ministerie aangegeven dat horecaondernemers geen geld hebben om te investeren door gevolgen van corona en de energiecrisis. KHN heeft in december 2021 input geleverd op de regeling, onze bezwaren zijn hier te vinden: KHN nogmaals haar bezwaren kenbaar gemaakt via de internetconsultatie.
Het ministerie is deels aan deze bezwaren tegemoet gekomen door de datum van invoering met een half jaar uit te stellen. KHN zou nog wel graag zien dat horecaondernemers een financiële tegemoetkoming kunnen krijgen voor de extra kosten die ze moeten maken door deze nieuwe regels.
Europa tegen wegwerpplastic
Europa wil dat lidstaten feller optreden tegen wegwerpplastic. In Nederland worden jaarlijks ruim 7 miljard plastic wegwerpdrinkbekers en - voedselverpakkingen voor onmiddellijke consumptie gebruikt en weggegooid, circa 19 miljoen per dag. Conform de Richtlijn wegwerpplastics moeten alle lidstaten in 2026 een ambitieuze en aanhoudende reductie in het gebruik van plastic wegwerpbekers en –voedselverpakkingen realiseren ten opzichte van 2022. Nederland kiest er nu dus voor om het gebruik van wegwerpbekers (vanaf 1 januari 2023) en -voedselverpakkingen (vanaf 1 januari 2024) aan banden te leggen. Afgelopen zomer ging het verbod op de verkoop van single use plastics (SUP) als rietjes en roerstaafjes in.
Veelgestelde vragen over het voorstel
- Hoe kan ik me voorbereiden op de nieuwe wetgeving?
We raden je aan om eens goed te kijken waar in jouw verpakkingslijn plastic zit. Ook een beker met plastic coating valt onder deze wetgeving. Bespreek de mogelijkheden voor alternatieve verpakkingen zonder plastic met je verpakkingsleverancier. Uit de praktijk blijkt dat er alternatieve verpakkingen zijn, maar dit met name voor drinkbekers en sausbakjes nog problemen geeft. - Vallen kartonnen/papieren bekers en verpakkingen ook onder het verbod? Kartonnen/papieren verpakkingen vallen niet onder deze wetgeving zolang ze geen plastic bevatten. Een kartonnen drinkbeker bevat een plastic coating tegen lekken en valt wel onder deze wetgeving.
- Wat zijn alternatieven voor plastic verpakkingen?
Verpakkingen die geen plastic bevatten vallen niet onder deze wetgeving. - Wat betekent dit voor mijn voorraad?
Het is de bedoeling dat de voorraden van wegwerpbekers en -bakjes die bedoeld zijn voor consumptie op locatie op maakt voor het verbod in 2024 ingaat. Als je ook consumptie voor afhalen en bezorgen hebt, kun je deze voorraad blijven gebruiken voor afhalen en bezorgen. Wel moet je een extra bedrag in rekening brengen voor wegwerpplastics. - Vallen bekers en verpakkingen van bio-afbreekbare plastics ook onder de nieuwe wet?
De nieuwe regels gelden ook voor wegwerpbekers en -voedselverpakkingen van bioplastics (biologisch afbreekbaar plastic of plastic van hernieuwbare grondstoffen). Bioplastics zijn in het milieu namelijk net zo schadelijk als andere plastics.