Amsterdam wil aantal riviercruises halveren

Besluit en motivatie van het college
De halvering betekent dat het aantal riviercruises van 2125 in 2023 naar maximaal 1150 in 2028 gaat. In 2028 mogen alleen de 1150 duurzaamste riviercruises aanmeren en gaan er 271.000 bezoekers per jaar minder vanaf een riviercruise de stad in. Het college doet dit voorstel om de leefbaarheid voor bewoners te verbeteren en de uitstoot en drukte in de stad te verminderen.

Het aantal bezoeken van deze schepen aan de stad groeide de afgelopen jaren aanzienlijk: van 1327 in 2011 naar 2125 in 2023, en de verwachting is dat het aantal blijft groeien als er geen beperkingen worden opgelegd. Wethouder Hester van Buren (Haven): “De balans in de stad moet beter: voor de leefbaarheid van bewoners en voor het klimaat. Riviercruise draagt bij aan de drukte en uitstoot in de stad, met toeristen, overnachtingen, bus bewegingen en bevoorradingsverkeer. Ik ben dan ook tevreden dat het gelukt is om in overleg met het Havenbedrijf en Cruiseport Amsterdam te komen tot een voorstel voor gefaseerde halvering van het aantal riviercruises. Uit onderzoek is gebleken dat een halvering van het aantal riviercruiseschepen bijdraagt aan een leefbare, schone en gezonde stad.” De afgelopen jaren is het aantal riviercruises dat Amsterdam aandoet fors gegroeid. De gemeente heeft samen met het Havenbedrijf en CPA een extern onderzoek laten uitvoeren naar de economische impact van de riviercruise op Amsterdam. Er is gerekend met 2300 riviercruiseschepen per jaar, gelijk aan het aantal riviercruises dat in 2023 werd verwacht bij de start van het onderzoek. Op deze schepen zitten in totaal ca. 542.000 passagiers. Uit het onderzoek blijkt dat bij een halvering van het aantal aanlopen, het aantal passagiers en hotelovernachtingen eveneens halveert naar 271.000 passagiers en 198.000 hotelovernachtingen (nu 396.000). Uit de bestuurlijke gesprekken die o.a. met de regiogemeenten zijn gevoerd blijkt dat er in de regio geen wens is om de riviercruises op te vangen die straks in Amsterdam niet meer mogen aanmeren. Door de inperking dalen de bestedingen van riviercruisepassagiers en rederijen in de stad. Vooral door minder hotelovernachtingen voor of na afloop van een riviercruisereis, excursies en het inslaan van brandstof. Voor de gemeente dalen de inkomsten van toeristenbelasting en is er sprake van een lagere dividenduitkering als aandeelhouder van het Havenbedrijf. Het effect hiervan op de begroting wordt meegenomen in de Voorjaarsnota 2024. Het college werkt ook aan de uitvoering van de motie over zee cruise. De uitkomsten van het onderzoek naar zee cruise worden rond de zomer verwacht.

Standpunt KHN
We ervaren deze keuze wederom als ineffectief. Effectief beleid zou moeten gaan over (over)toerisme vs. bezoekers, drukte vs. overlast enz. Goede dialoog en effectieve aanpak vraagt fact-based fundament, anders blijft emotie regeren, zoals nu vaak het geval is. Te vaak bepaalt beeldvorming en een gebaar naar bewoners van de binnenstad de keuze voor maatregelen. Ook ervaren we de investeringen met maatschappelijk geld als onverantwoord als je niet vanuit een langere termijnvisie maatregelen neemt op dit soort dossiers. De gemeente heeft immers geïnvesteerd in de aanlegplaatsen en nog niet zo lang geleden verduurzaamd met walstroom. Het bedrijfsleven moet dan ook kunnen vertrouwen op de overheid en doet investeringen op basis van de besluiten van de overheid.

Ook gaat de gemeente eraan voorbij dat riviercruise gasten, waardevolle en respectvolle bezoekers zijn. Vaak het culturele aanbod van de stad waarderen en de stad bezoeken op momenten dat er geen drukte wordt ervaren in het centrum. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan meer balans in het aantal respectvolle bezoekers vs. overlast gevende bezoekers.

KHN daagt het college uit
Kom met maatregelen die echt bijdragen aan een betere balans tussen waardevolle en respectvolle bezoekers t.o.v. de overlast gevende bezoekers. Creëer bewustzijn onder bezoekers en focus je op spreiding. Nu ligt de focus vooral op het aantal bezoekers en negatieve aspecten die bezoekers op onze stad hebben. Negatieve geluiden over de bezoekerseconomie versterken een imago dat je juist niet wilt hebben. Er is een uitdaging om de reputatie van de stad te verbeteren.

Als je zo snijdt in de inkomsten moet je ook snijden in de uitgaven van de gemeente. We willen op voorhand waarschuwen dat er geen ruimte meer is om de derving van inkomsten te verhalen op het bedrijfsleven en/of de toeristenbelasting wederom te verhogen. Wij zijn van mening dat het continu verhogen van de lasten voor het bedrijfsleven en de bezoekers niet langer proportioneel noch verantwoord is en er een halt toegeroepen moet worden aan het onevenredig belasten van het bedrijfsleven en het te misbruiken als melkkoe. Het is essentieel om te erkennen dat bij dit soort keuzes de financiële druk uiteindelijk ook door de gemeente zelf en de burger zal worden gevoeld, een feit waar overheen wordt gestapt.

Wij pleiten voor een herziening van beleid waarbij samen wordt gewerkt aan het vinden van meer duurzame oplossingen en aandacht is voor de financiele positie van partijen en de financiële lasten eerlijker worden verdeeld. Er is steeds minder respect van ondernemers voor de keuzes van de gemeente. Werk aan herstel in het vertrouwen van bedrijven, zodat er meer draagvlak komt voor de ambities van het college en er meer effectief beleid gevoerd kan worden.

Reactie van Luxury hotels of Amsterdam
Luxury hotels of Amsterdam (LHoA) ontvangen veel passagiers van riviercruises en de keuze voor een koerswijziging in de aanpak van riviercruises baart hen net als KHN zorgen, vooral omdat deze sector een cruciale rol speelt in het topsegment van de bezoekerseconomie. Onderstaand de reactie van LHoA op het besluit van het college het aantal riviercruises te halveren.

Deze bezoekers, die veelal gebruikmaken van onze hotels voor voor- en nabezoeken, staan bekend als gewaardeerde gasten die geen overlast veroorzaken maar juist bijdragen aan het culturele erfgoed van de stad. Ze dragen bij aan de spreiding van toeristische drukte door ook de omliggende gemeenten te verkennen.
Het besluit om 75 miljoen aan economische waarde op het spel te zetten om slechts 0,5% van de jaarlijkse bezoekers te ontmoedigen, lijkt vooral gebaseerd op kwantitatieve overwegingen, zonder oog te hebben voor de kwalitatieve impact. Het feit dat deze groep georganiseerd is, biedt juist mogelijkheden tot gerichte maatregelen. De dagbezoekers blijven buiten schot, terwijl dit 55% van de bezoekers in Amsterdam zijn. De gemeente schiet met een kanon op een mug door de riviercruises te halveren.
De veronderstelling dat 200.000 overnachtingen hierdoor verloren gaan lijkt ons naïef, wij zullen genoodzaakt zijn andere segmenten aan te boren om te overleven en onze werknemers van werk te kunnen blijven voorzien. Het inmengen van het stadsbestuur in onze bedrijfsvoering is zorgwekkend, wij vrezen daarnaast dat de misgelopen inkomsten zullen worden verhaald op de overige overnachtende gasten.
Wij roepen het college op om serieus te kijken naar alternatieve oplossingen, zoals een betere spreiding van toerisme, het bevorderen van een juist beeld van de stad en het aanpakken van de hoeveelheid dagbezoekers.